Orfoqrafiya lüğətinin tərifi: “Orfoqrafiya lüğəti - sözlərin düzgün yazılış qaydasını bildirən dil vəsaitidir”

Orfoqrafiya lüğətinin tərifi: “Orfoqrafiya lüğəti - sözlərin düzgün yazılış qaydasını bildirən dil vəsaitidir”

Yulian Tuvim (Julian Tuwim, 1894-1953) yəhudi əsilli polyak şairi və nasiridir.

Varşava Universitetinin Hüquq və fəlsəfə fakültəsini bitirən Y.Tuvim yaradıcılığa 1913-cü ildən başlayıb. Onun poeziyasında A.Rembo və U.Uitmenin təsiri aydın duyulur. O, 1919-cu ildə həmfikirləri ilə eksperimental «Skamandr» ədəbi qrupunu yaradıb, «Ədəbiyyat» qəzetində köşə yazarı olub.

Y.Tuvim 30-cu illərdə faşizmi kəskin tənqid etməkdən çəkinməyib, buna görə də müharibə illərində mühacirət etməyə məcbur olub.

Sözə, bədii mətnlərə tarixin bütün dönəmlərində ehtiyac olub. Söz – zamanın biləyindən yapışan, onun nəbzini yoxlayan bir təbib olub həmişə. Gərdişin əli hər yerdən üzüləndə dünya, qələmin gücünə, bədii sözə söykənib. Bunu zaman-zaman sınaqlardan keçən ədəbiyyatımız da təsdiqləyir. Təəssüf ki, yazılan gözəl əsərlərlə yanaşı, bu günün mənzərəsi fonunda yaşanan xaotik bir söz bumuna da şahid oluruq. Bu, əsl sözə qiymət verən oxucularda bir xəyal qırıqlığı yaradır. Ədəbi mühitdə yaşananlar, məsələn, yaşından, təcrübəsindən, istedadından asılı olmayaraq, romançılığa  aludə olmağın bu gün bir dəb halını alması, nəticədə sözün urvatdan düşməsi ədəbiyyatsevərləri məyus edir. Belədə yazarlarımızın tarixin dolanbaclarından keçib gəlmiş əsərlərinə bir daha üz tutmağa dərin ehtiyac duyulur. Bu baxımdan, dəyərli ədəbi nümunələrdən örnəklər verməyi planlaşdırmışıq. Beləliklə, Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi Abdulla Şaiqin “Anabacı” hekayəsi ilə missiyamızı davam etdiririk.

Тür­ki­yə türk­cə­si və Azər­bay­can di­li ge­nealo­ji ba­xım­dan qo­hum dil­lər olub, türk xalq­la­rı ailə­si­nin Oğuz qru­pu­na da­xil­dir. Bu dil­lə­rin et­nik qo­hum­lu­ğu, qə­dim ümum­türk di­li­nin va­ris­lə­ri ol­ma­sı, qram­ma­tik qu­ru­luş və əsas lü­ğət fond­la­rı­nın müş­tə­rək­li­yi bə­zən be­lə yan­lış tə­səv­vür ya­ra­dır ki, bu iki dil tama­mi­lə ey­ni­dir və hər bir azər­bay­can­lı müasir türk­cə­ni öy­rən­mə­yə eh­ti­ya­c duy­ma­dan bu dil­də sər­bəst da­nı­şa, türk­cə­dən di­li­mi­zə və ək­si­nə adek­vat şi­fa­hi və ya­zı­lı tər­cü­mə edə bi­lər. Bu dü­şün­cə Azər­bay­can di­li­nə mü­na­si­bət­də Tür­ki­yə türk­lə­ri­nə də ha­kim­dir. Hal­bu­ki Tür­ki­yə türk­cə­si və Azər­bay­can di­li­nin müasir sinx­ron və­ziy­yə­ti­nin mü­qa­yi­sə­li təh­li­li gös­tə­rir ki, hə­min dil­lər ara­sın­da fərq­lər var. Bu lü­ğət hə­min fərq­lər­dən bir qis­mi­nin – ya­lan­çı ek­vi­va­lent­lə­rin iza­hı üçün nə­zər­də tu­tu­lub.

Əsgər RƏSULOV,
Filologiya elmləri doktoru, professor

Universiteti bitirdikdən sonra ucqar kəndə getməyim uşaqlara rus dilini öyrətməkdən daha çox, özümün Azərbaycan dilini öyrənmək istəyimlə bağlı idi. Burada mən kənddə başıma gələn maraqlı əhvalatları, kənd sərgüzəştlərimi xatırlamaq niyyətində deyiləm, bunları, inşallah, memuar yazanda qələmə almağı düşünürəm. İndisə, müəllimliyi jurnalistika ilə əvəz edərək, redaksiya vəsiqəsi ilə ölkəni necə gəzməyimdən danışmaq istəyirəm.

Orfoqrafiya lüğətinin tərifi: “Orfoqrafiya lüğəti - sözlərin düzgün yazılış qaydasını bildirən dil vəsaitidir”