Əliağa Kürçaylı

(1928-1980)

Şair, tərcüməçi. Əməkdar incəsənət xadimi, Azərbaycan Dövlət mükafatı laureatı. Moskvada M.Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutunda təhsil alıb. “Salam, gələcək illər”, “Gözəllik”, “Cavabsız məktublar”, “Nargindən əsən külək”, “Səfərə çıxıram”, “Durnalar cənuba uçur”, “Yollarda axtar məni”, “Həyatın dolayları”, “Dünya ovcumdadır”, “Bütövlük” kitablarının müəllifidir. Dantenin “İlahi komediya” poemasını, Yeseninin şeir və poemalarını dilimizə çevirib.

 

Yadına düşürəmmi?

Qaldı arxada artıq ömrün xoşbəxt illəri,

İndi mənim əlimə dəyməz sənin əllərin.

Söylə hərdən əsəndə soyuq payız yelləri,

Dağılanda üzünə o pərişan tellərin,

Deyirsənmi olaydıq eşqin gənclik yazında?

Heç olmasa xəyalın dumanlı aynasında

Səninlə bir anlığa gəlib görüşürəmmi?

Yadına düşürəmmi?

 

Səadət fürsətini qaçırtdıq sən də, mən də,

Onu köhlən at kimi salmalıydıq kəməndə,

Hərdən sevda yolunu azıb dumanda, çəndə,

Sənə ümid verəcək bir işıq görməyəndə,

Bələdçi olurammı cığırlar arasında?

Heç olmasa xəyalın dumanlı aynasında

Səninlə bir anlığa gəlib görüşürəmmi?

Yadına düşürəmmi?

 

Gəl indi xatırlayaq bütün olanları biz,

Özümüz yazmalıykən hökmü biz, qərarı biz,

Taleyin əllərinə verdik ixtiyarı  biz,

Günah kimdədir, görən? Mən bilmirəm! Barı biz

Bir nişanə qoymadıq xatirə dünyasında.

Heç olmasa xəyalın dumanlı aynasında

Səninlə bir anlığa gəlib görüşürəmmi?

Yadına düşürəmmi?

 

Bakı

Uzaq elli əziz dostum soruşdu:

– Sizin Bakı söylə, necə şəhərdir?

Dedim: – Qardaş, mənim doğma şəhərim,

Yazılmamış, oxunmamış əsərdir.

 

Çiçək desən – könül açan çiçəyi,

Külək desən – ev uçuran küləyi,

Qasırğada ağ dalğalar ləçəyi,

Sakit gündə gözü mavi Xəzərdir.

 

Nəğməsidir zavodların fit səsi,

Suya düşüb buruqların kölgəsi.

Ətirlidir bağlarının meyvəsi,

Ağ şanısı elə bil ki, şəkərdir.

 

Dost görəndə tükənməyir hörməti,

Düşmən görsə, dərya olur nifrəti,

Bir qədər də dəlisovdur adəti,

Əziz dostum, Bakı belə şəhərdir.

 

Qu quşunun nəğməsi

Deyirsən: “Məhəbbət şeirlərinin

Hamısı qısadır – bir bənd, iki bənd”.

Deyirsən: “Deməli, şikəstdir sənin

Məhəbbət yolunda mindiyin səmənd”.

 

Əzizim, doğrudur, məhəbbətimdən

Uzun söz açdığım olmayıb hələ;

Sevgi söhbətində çox xəsisəm mən.

Neynim, təbiətim belədir, belə...

 

Dostum, bu məzəmmət, bu giley nədir?

Qoy mən söz açmayım sevgimdən daha.

Qu quşu nəğməni bir ağız deyir,

Ömründə bir ağız...

Amma nəğmə ha!..

 

İzlər

Dünən qarın üstündə mən

Gördüm ayaq izlərimi;

Bəs o izlər itdi nədən

Bu gün günəş doğan kimi?

 

Üzərində qarlı yerin

İz salmaq çox asan olur.

Asan düşən o izlərin

Ömrü, ey dost, bir an olur!

 

Çətin olsa belə, çalış –

İzin düşsün daş üstünə;

Min odlu yay, min qarlı qış

Poza bilməz onu yenə!

 

Yadıma sən düşürsən

Hər çiçəyin öz ətri,

hər gülün öz rəngi var,

Hər qəlbin öz istəyi,

öz sözü, ahəngi var.

Hər insan öz ömrünə

dost seçir, həmdəm seçir.

Mənimsə ürəyimdən

qəmli bir nisgil keçir,

Yadıma sən düşürsən.

 

Göydə bulud dolaşır

axşam düşür, yel əsir,

Heç bilmirəm nədəndir

könlüm belə tələsir.

Yollarına baxıram,

nə gələn var, nə gedən.

 

Qəlbimdəki intizar

nədir, düşünürəm mən.

Yadıma sən düşürsən.

 

Təklik üz verir mənə,

çıxıram otağımdan,

Sevgililər küçədə

deyib-gülür mehriban...

Onları belə xoşbəxt

belə məsud görəndə

Duyğular dalğa kimi

çırpınır bu sinəmdə,

Yadıma sən düşürsən.

 

Lövhə

Səmada dövrələnirkən

                    buludların düzümü,

Zillədim göylərə həsrətlə

                    yol çəkən gözümü.

İldırımlar mənə göstərdi

                    nurlu gündüzümü.

 

Sübhədək mən belə süzdüm

                    bahar yağışlarını,

Saplı mirvaritək üzdüm

                    bahar yağışlarını,

Güllərin boynuna düzdüm

                    bahar yağışlarını.