Arif Abdullazadə
(1940-2002)
Şair, nasir, ədəbiyyatşünas alim. AMEA-nın Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunda aparıcı elmi işçi, Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı şöbəsinin müdiri vəzifələrində çalışıb. 1977-ci ildə “Azərbaycan poeziyasında yaradıcılıq üslubları” mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edib. İlk bədii əsəri 1957-ci ildə dərc olunub. “Arzular”, “Könüllərin dünyası”, “Hər yerdə, hər zaman”, “Ana dünyamız”, “Vseqda i vsyudu” (Moskva, 1976), “Bəxtimizin kitabı”, “Sevin Azərbaycanı”, “Səninlə sənsiz”, “Svet Abşerona” (Moskva, 1986) kitablarının, həmçinin “Bir ovuc torpaq”, “Duyum”, “İşıq zolağı”, “Qanlı yaddaş”, “Sınaq kürəsi” romanlarının, “Aqillər” və “Evlərin axşamları” pyeslərinin müəllifidir.
Hər şeyin bir sonu var...
Ölümdən qorxmuram, yox,
dünyanın birdən-birə
qulağımda donacaq sükutundan qorxuram,
nəğmələrin, sözlərin
ömrümün sahilinə
səpələnib mənsiz qalan həyatından qorxuram.
Ölümdən qorxmuram, yox,
dilimin lap ucunda sönən
və bir də heç vaxt yana
heç vaxt yana bilməyəcək hərarətdən qorxuram,
məndə yarımçıq qalan,
başqa ömrə calanan,
saçlarının ətrinə,
bir də ömür xətrinə
işığından qaçdığım,
qovuşa bilmədiyim səadətdən qorxuram
Ölümdən niyə qorxum?
Günəş adlı ən ilahi dünyanı,
gözlərimdə donduracaq lal zülmətdən qorxuram,
adı işıq, özü dünya, kainat,
bir də onsuz gözlərimi yandıracaq o həsrətdən qorxuram.
Yox, ölümdən qorxmuram,
inadın, dəyanətin,
qürurun, dönməzliyin ölümündən qorxuram.
Bu yaz necə gəldi...
Bu yaz necə gəldi,
necə qurtardı,
axı hələ dünən, dünən bahardı,
ümidi vardı,
gülü-çiçəyi,
nə qədər xatirə köynəyi vardı
ürəyimizdə.
Ümidlə, çiçəklə, xatirələrlə
dünyada “beş günlük” xoşbəxtdik biz də.
Bu yay necə gəldi,
necə qurtardı,
axı hələ dünən, elə bil dünən
çöllər çəmənlikdi, bağlar nübardı,
dənizi vardı, səması vardı,
suyunu içməyə,
üzüb keçməyə,
buz bulaqları, gölləri vardı,
qoynunda bir gündə
ömür sürməli ayları vardı,
illəri vardı...
Bu payız bu yaya bənzəməsə də,
bilmədik o nə vaxt, o necə gəldi,
necə qurtardı,
günəşdən qüruba,
yerdən göyədək
hər tərəf bardı,
yenə son bahardı.
Qızıl bağçaları,
dolu qucağı,
bulaqlar başında,
tala daşında
hələ də, hələ də yeri qaralan
nə qədər xatirə ocağı vardı.
Ümidin son səsi, son közərtisi
hələ yaşardı...
Bu qış necə gəldi, necə başladı,
bu qış meyvələri, xatirələri
xəstə yarpaqları yaman daşladı.
Bu qışın qoynunda günlər itəcək,
aylar itəcək,
Bu qış necə gəldi,
nə vaxt bitəcək?!
Zamanların acığına
Zamanlarda anlar var ki,
zamanlardan güc alır,
zamanlarda günlər var ki,
aylar var ki,
zamanlardan öc alır,
zamanlarla əlbəyaxa,
zamanlarla əl-ələ
zamanlara ucalır zamanlar.
Zindanlara salınan sözlər
azad olsunlar,
dara çəkilən səslər, nəğmələr
azad olunur,
qaranlığa məhkum gözlər,
yad yollara düşən izlər
azad, azad olunur
zamanların acığına.
Daş atılan səhnələrə
gül atılır,
gözlərinin aynasında nifrət donan
baxışlarla
kül atılır,
zamanların səhfəsindən
necə ucuz şöhrətli,
necə dadlı sərvətli
il atılır, ay atılır,
gün atılır
zamanların acığına.
Motsart mavi nəğməsiylə
al günəşi yuxusundan oyadır,
nəsimilər dərisinə qayıdır,
səssiz, izsiz, lal ehkamlar
devrilir,
Bursa Nazim şərəfinə çevrilir,
zülmətlərdə əriyir kölgəsi
günəşə ox atanların,
üzünü dünyaya tutur
Van Qoqun günəbaxanları,
brunolar əsr-əsr yana-yana
tonqallardan boylanır,
Yer kürəsi açıq-aşkar fırlanır
zamanların acığına.
Nə qədər ki, mavi, bəyaz hisslərin
qollarını qaraldacaq buxovlar,
nə qədər ki,
yersiz gəldi, yerli qaç var,
insanlığın sərhəddinin keşiyində
dayanacaq insanlar,
zamanlardan öz alacaq zamanlar.
Əllərimiz uzanacaq,
Səslərimiz səs anacaq, söz anacaq
Tarixlərin ən əlçatmaz uzağından
Zamanların acığına.
zamanların acığına
zaman-zaman tonqallarda yana-yana,
nizələrdə bişə-bişə
zamanlara qəh-qəh çəkib güldük biz,
zamanların acığına
bu dünyaya gəldik biz!
