Salvatore Kvazimodo

(1901–1968)

 

• Görkəmli İtaliya şairi, tərcüməçi;
• Modika şəhərində anadan olub;
• 1919-cu ildə Roma Politexnik İnstitutuna daxil olsa da, təhsilini yarımçıq qoyub;
• 1938-ci ildən Milan konservatoriyasında İtaliya ədəbiyyatından dərs deyib;
• “Batmış qaboy” (1932), “Evkalipt ətri və başqa şeirlər” (1933) və digər şeir kitablarının müəllifidir;
• 1959-cu ildə ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatına layiq görülüb.

 

 

Heç nə itirməmişəm

Hələ də burdayam.

Günəş qara quzğun kimi

başımın üstündə fırlanır

Bu torpaq

mənim səsimi təkrarlayır sənin səsində.

Gözlə görünən zaman yenilənir

hər şeyi təzədən görən gözlərdə.

 

Heç nə itirməmişəm.

İtirmək –

səma dioqramının

o üzünə yuvarlanmaqdı,

yuxuların, çayların

məcrası boyu

xəzəlin içindən

keçib getməkdi.

 

Odisseya adası

 

Tarixin bağrından

qopan səsin

efemer əks-sədası gəlir.

Ulduz burulğanında doğulan

ruhuma dolan səs...

 

Göylərin od-alovundan

doğulan Odisseya adası.

Buralarda göy üzü və ağaclar

düşüb sakit çaylara

axır, axır.

Göy üzündən bu girdaba

Ay boylanır,

Ay baxır,

Ora bax,

sularda Ay axır.

 

Görürsənmi, əzizim,

arılar qızıl daşıyırlar bizə

                             oğrun-oğrun.

Yer yarılar

bu sehrli, əsrarəngiz

                             zamanda.

 

Məzar daşına yazılmış şeir

 

Burdayıq – hamıdan uzaqda,

                   hamıdan aralıda –

yenə də Günəş

mis kimi parıldayır

sarışın saçlarında.

Get-gedə öləziyən

                   cırcıramaların səsi,

Lombardiya səmasında

                   çaxan şimşəklər

hələ də sağ olduğumuzu

                             xatırladır bizə.

 

Ey küləyin qarsdığı səslər,

nə istəyirsiz?

hələ də qəm-kədər

                   fışqırır torpaqdan.

 

Yer

Gecəyarısı – sükut,

qayğısız kölgələr...

Mən səndə azan zaman

küləklər gəlib tapır...

 

Əvvəlcə küləyin səsi

sonra özü gəlib çatır mənə.

Özüylə dəniz qoxusu,

torpaq ətri gətirir.

 

Orda, uzaqlarda

siciliyalılar, mənim yerlilərim,

yelkənlərə,

balıq toruna

erkən oyanan uzaqlara

nəğmələr oxuyurlar.

 

Yalçın qayalar,

yenicə cücərən,

sürülərin gəlişini gözləyə-gözləyə

boy verən otlar,

sizin ağrılarınız

içimi viran qoyur.

 

Güzgü

Vaxt çatdı

vədə yetişdi

          budur, budur

sıraya düzülüb tumurcuqlar,

yaşıllığa bürünüb çöl-bayır.

Ürək isindirir,

göz oxşayır,

adamın yatmağı gəlmir.

Bu ağaclar

bir vaxtlar su kimiydilər;

 

Mən ki o buludlardan

                   süzülən suyam

bu gün arxlardan axa-axa

göy üzünü əks etdirirəm.

 

Dünən gecə

o tumurcuqlarda gizlənən

          və bu gün

boy göstərən yaşıllıq...

 

Tərcümə edən: Əlisəmid Kür